[正点原子]Linux驱动学习笔记--6.pinctrl和gpio子系统实验

adtxl
2022-10-22 / 0 评论 / 684 阅读 / 正在检测是否收录...

1. 实验目的

Linux 内核提供了 pinctrl 和 gpio 子系统用于GPIO 驱动,本章我们就来学习一下如何借助 pinctrl 和 gpio 子系统来简化 GPIO 驱动开发。

2. 知识点

2.1 pinctrl子系统简介

大多数 SOC 的 pin 都是支持复用的,比如 I.MX6ULL 的 GPIO1_IO03 既可以作为普通的GPIO 使用,也可以作为 I2C1 的 SDA 等等。此外我们还需要配置 pin 的电气特性,比如上/下拉、速度、驱动能力等等。传统的配置 pin 的方式就是直接操作相应的寄存器,但是这种配置方式比较繁琐、而且容易出问题(比如 pin 功能冲突)。 pinctrl 子系统就是为了解决这个问题而引入的, pinctrl 子系统主要工作内容如下:

  1. 获取设备树中 pin 信息。
  2. 根据获取到的 pin 信息来设置 pin 的复用功能
  3. 根据获取到的 pin 信息来设置 pin 的电气特性,比如上/下拉、速度、驱动能力等。

对于我们使用者来讲,只需要在设备树里面设置好某个 pin 的相关属性即可,其他的初始化工作均由 pinctrl 子系统来完成, pinctrl 子系统源码目录为 drivers/pinctrl。

2.1.1 IMX6ULL的pinctrl子系统驱动

  1. PIN配置信息详解

要使用 pinctrl 子系统,我们需要在设备树里面设置 PIN 的配置信息,毕竟 pinctrl 子系统要根据你提供的信息来配置 PIN 功能,一般会在设备树里面创建一个节点来描述 PIN 的配置信息。打开 imx6ul.dtsi 文件,找到一个叫做 iomuxc 的节点,如下所示:

            iomuxc: iomuxc@20e0000 {
                compatible = "fsl,imx6ul-iomuxc";
                reg = <0x020e0000 0x4000>;
            };

iomuxc 节点就是 I.MX6ULL 的 IOMUXC 外设对应的节点,看起来内容很少,没看出什么跟 PIN 的配置有关的内容啊,别急!打开 imx6ull-alientek-emmc.dts,找到如下所示内容:

\\ 示例代码 45.1.2.2 iomuxc 节点内容 2

311 &iomuxc {
312 pinctrl-names = "default";
313 pinctrl-0 = <&pinctrl_hog_1>;
314 imx6ul-evk {
315 pinctrl_hog_1: hoggrp-1 {
316 fsl,pins = <
317 MX6UL_PAD_UART1_RTS_B__GPIO1_IO19 0x17059
318 MX6UL_PAD_GPIO1_IO05__USDHC1_VSELECT 0x17059
319 MX6UL_PAD_GPIO1_IO09__GPIO1_IO09 0x17059
320 MX6UL_PAD_GPIO1_IO00__ANATOP_OTG1_ID 0x13058
321 >;
322 };
......
371 pinctrl_flexcan1: flexcan1grp{
372 fsl,pins = <
373 MX6UL_PAD_UART3_RTS_B__FLEXCAN1_RX 0x1b020
374 MX6UL_PAD_UART3_CTS_B__FLEXCAN1_TX 0x1b020
375 >;
376 };
......
587 pinctrl_wdog: wdoggrp {
588 fsl,pins = <
589 MX6UL_PAD_LCD_RESET__WDOG1_WDOG_ANY 0x30b0
590 >;
591 };
592 };
593 };

示例代码 45.1.2.2 就是向 iomuxc 节点追加数据,不同的外设使用的 PIN 不同、其配置也不同,因此一个萝卜一个坑,将某个外设所使用的所有 PIN 都组织在一个子节点里面。示例代码45.1.2.2 中 pinctrl_hog_1 子节点就是和热插拔有关的 PIN 集合,比如 USB OTG 的 ID 引脚。

pinctrl_flexcan1 子节点是 flexcan1 这个外设所使用的 PIN, pinctrl_wdog 子节点是 wdog 外设所使用的 PIN。如果需要在 iomuxc 中添加我们自定义外设的 PIN,那么需要新建一个子节点,然后将这个自定义外设的所有 PIN 配置信息都放到这个子节点中。

我们以pinctrl_hog_1这个子节点所使用的PIN配置信息为例,讲解如何添加PIN的配置信息。以UART1_RTS_B这个 PIN 为例,配置信息为:

MX6UL_PAD_UART1_RTS_B__GPIO1_IO19 0x17059

首先说明一下, UART1_RTS_B 这个 PIN 是作为 SD 卡的检测引脚,也就是通过此 PIN 就可以检测到SD卡是否有插入。 UART1_RTS_B的配置信息分为两部分 :MX6UL_PAD_UART1_RTS_B__GPIO1_IO190x17059,

我们重点来看一下这两部分是什么含义,前面说了,对于一个 PIN 的配置主要包括两方面,一个是设置这个 PIN 的复用功能,另一个就是设置这个 PIN 的电气特性。所以我们可以大胆的猜测 UART1_RTS_B 的这两部分配置信息一个是设置 UART1_RTS_B 的复用功能,一个是用来
设置 UART1_RTS_B 的电气特性。

首先来看一下 MX6UL_PAD_UART1_RTS_B__GPIO1_IO19,这是一个宏定义,定义内容如下:

// 示例代码 45.1.2.4 UART1_RTS_B 引脚定义
190 #define MX6UL_PAD_UART1_RTS_B__UART1_DCE_RTS 0x0090 0x031C 0x0620
0x0 0x3
191 #define MX6UL_PAD_UART1_RTS_B__UART1_DTE_CTS 0x0090 0x031C 0x0000
0x0 0x0
192 #define MX6UL_PAD_UART1_RTS_B__ENET1_TX_ER 0x0090 0x031C 0x0000
0x1 0x0
193 #define MX6UL_PAD_UART1_RTS_B__USDHC1_CD_B 0x0090 0x031C 0x0668
0x2 0x1
194 #define MX6UL_PAD_UART1_RTS_B__CSI_DATA05 0x0090 0x031C 0x04CC
0x3 0x1
195 #define MX6UL_PAD_UART1_RTS_B__ENET2_1588_EVENT1_OUT 0x0090 0x031C
0x0000 0x4 0x0
196 #define MX6UL_PAD_UART1_RTS_B__GPIO1_IO19 0x0090 0x031C 0x0000
0x5 0x0
197 #define MX6UL_PAD_UART1_RTS_B__USDHC2_CD_B 0x0090 0x031C 0x0674
0x8 0x2

示例代码 45.1.2.4 中一共有 8 个以“MX6UL_PAD_UART1_RTS_B”开头的宏定义,大家仔细观察应该就能发现,这 8 个宏定义分别对应 UART1_RTS_B 这个 PIN 的 8 个复用 IO。查阅《I.MX6ULL 参考手册》可以知 UART1_RTS_B 的可选复用 IO 如图 45.1.2.1 所示:

image.png

示例代码 196 行 的 宏 定 义 MX6UL_PAD_UART1_RTS_B__GPIO1_IO19 表 示 将UART1_RTS_B 这个 IO 复用为 GPIO1_IO19。

此宏定义后面跟着 5 个数字,也就是这个宏定义的具体值,如下所示:

0x0090 0x031C 0x0000 0x5 0x0

这 5 个值的含义如下所示:

<mux_reg conf_reg input_reg mux_mode input_val>

综上所述可知:
0x0090: mux_reg 寄存器偏移地址,设备树中的 iomuxc 节点就是 IOMUXC 外设对应的节点 ,根据其reg属性可知IOMUXC外设寄存器起始地址为0x020e0000 。 因 此0x020e0000+0x0090=0x020e0090, IOMUXC_SW_MUX_CTL_PAD_UART1_RTS_B 寄存器地址正好是0x020e0090.

image1bd7051003ea9373.png

因此可知, 0x020e0000+mux_reg 就是 PIN 的复用寄存器地址

0x031C: conf_reg 寄存器偏移地址,和 mux_reg 一样, 0x020e0000+0x031c=0x020e031c,这个就是寄存器 IOMUXC_SW_PAD_CTL_PAD_UART1_RTS_B 的地址。

0x0000: input_reg 寄存器偏移地址,有些外设有 input_reg 寄存器,有 input_reg 寄存器的外设需要配置 input_reg 寄存器。没有的话就不需要设置, UART1_RTS_B 这个 PIN 在做GPIO1_IO19 的时候是没有 input_reg 寄存器,因此这里 intput_reg 是无效的。

0x5 : mux_reg 寄 存 器 值 , 在 这 里 就 相 当 于 设 置IOMUXC_SW_MUX_CTL_PAD_UART1_RTS_B 寄存器为 0x5,也即是设置 UART1_RTS_B 这个 PIN 复用为 GPIO1_IO19。

0x0: input_reg 寄存器值,在这里无效。

这就是宏 MX6UL_PAD_UART1_RTS_B__GPIO1_IO19 的含义,看的比较仔细的同学应该会发现并没有 conf_reg 寄存器的值, config_reg 寄存器是设置一个 PIN 的电气特性的,这么重要的寄存器怎么没有值呢?回到示例代码 45.1.2.3 中,

MX6UL_PAD_UART1_RTS_B__GPIO1_IO19 0x17059

MX6UL_PAD_UART1_RTS_B__GPIO1_IO19 我们上面已经分析了,就剩下了一个 0x17059,0x17059 就是 conf_reg 寄存器值!此值由用户自行设置,通过此值来设置一个 IO 的上/下拉、驱动能力和速度等。在这里就相当于设置寄存器IOMUXC_SW_PAD_CTL_PAD_UART1_RTS_B的值为 0x17059。

  1. imx pinctrl 驱动程序详解

所有的东西都已经准备好了,包括寄存器地址和寄存器值, Linux 内核相应的驱动文件就会根据这些值来做相应的初始化。驱动文件为drivers/pinctrl/freescale/pinctrl-imx6ul.c
probe函数执行流程:

imageb4a3a969f3a6b428.png

在图 45.1.2.3 中函数 imx_pinctrl_parse_groups 负责获取设备树中关于 PIN 的配置信息,也就是我们前面分析的那 6 个 u32 类型的值。处理过程如下所示:

示例代码 45.1.2.6 imx_pinctrl_parse_groups 函数代码段
488 /*
489 * Each pin represented in fsl,pins consists of 5 u32 PIN_FUNC_ID
490 * and 1 u32 CONFIG, so 24 types in total for each pin.
491 */

492 #define FSL_PIN_SIZE 24
493 #define SHARE_FSL_PIN_SIZE 20
494
495 static int imx_pinctrl_parse_groups(struct device_node *np,
496 struct imx_pin_group *grp,
497 struct imx_pinctrl_soc_info *info,
498 u32 index)
499 {
500 int size, pin_size;
501 const __be32 *list;
502 int i;
503 u32 config;
......
537
538 for (i = 0; i < grp->npins; i++) {
539 u32 mux_reg = be32_to_cpu(*list++);
540 u32 conf_reg;
541 unsigned int pin_id;
542 struct imx_pin_reg *pin_reg;
543 struct imx_pin *pin = &grp->pins[i];
544
......
555
556 pin_id = (mux_reg != -1) ? mux_reg / 4 : conf_reg / 4;
557 pin_reg = &info->pin_regs[pin_id];
558 pin->pin = pin_id;
559 grp->pin_ids[i] = pin_id;
560 pin_reg->mux_reg = mux_reg;
561 pin_reg->conf_reg = conf_reg;
562 pin->input_reg = be32_to_cpu(*list++);
563 pin->mux_mode = be32_to_cpu(*list++);
564 pin->input_val = be32_to_cpu(*list++);
565
566 /* SION bit is in mux register */
567 config = be32_to_cpu(*list++);
568 if (config & IMX_PAD_SION)
569 pin->mux_mode |= IOMUXC_CONFIG_SION;
570 pin->config = config & ~IMX_PAD_SION;
......
574 }
575
576 return 0;
577 }

第 496 和 497 行,设备树中的 mux_reg 和 conf_reg 值会保存在 info 参数中, input_reg、mux_mode、 input_val 和 config 值会保存在 grp 参数中。
第 560~564 行,获取 mux_reg、 conf_reg、 input_reg、 mux_mode 和 input_val 值。
第 570 行,获取 config 值。

接下来看一下函数 pinctrl_register,此函数用于向 Linux 内核注册一个 PIN 控制器,此函数原型如下:

struct pinctrl_dev *pinctrl_register(struct pinctrl_desc *pctldesc,
                                        struct device *dev,
                                        void *driver_data)

参数 pctldesc 非常重要,因为此参数就是要注册的 PIN 控制器,PIN 控制器用于配置 SOC的 PIN 复用功能和电气特性。参数 pctldesc 是 pinctrl_desc 结构体类型指针, pinctrl_desc 结构体如下所示:

// 示例代码 45.1.2.7 pinctrl_desc 结构体
128 struct pinctrl_desc {
129         const char *name;
130         struct pinctrl_pin_desc const *pins;
131         unsigned int npins;
132         const struct pinctrl_ops *pctlops;
133         const struct pinmux_ops *pmxops;
134         const struct pinconf_ops *confops;
135         struct module *owner;
136 #ifdef CONFIG_GENERIC_PINCONF
137         unsigned int num_custom_params;
138         const struct pinconf_generic_params *custom_params;
139         const struct pin_config_item *custom_conf_items;
140 #endif
141 };

第 132~124 行,这三个_ops结构体指针非常重要!!!因为这三个结构体就是 PIN 控制器的“工具”,这三个结构体里面包含了很多操作函数,通过这些操作函数就可以完成对某一个PIN 的配置。 pinctrl_desc 结构体需要由soc厂商提供,比如在 imx_pinctrl_probe 函数中可以找到如下所示代码:

示例代码 45.1.2.8 imx_pinctrl_probe 函数代码段
648 int imx_pinctrl_probe(struct platform_device *pdev,
649 struct imx_pinctrl_soc_info *info)
650 {
651 struct device_node *dev_np = pdev->dev.of_node;
652 struct device_node *np;
653 struct imx_pinctrl *ipctl;
654 struct resource *res;
655 struct pinctrl_desc *imx_pinctrl_desc;
......
663
664 imx_pinctrl_desc = devm_kzalloc(&pdev->dev,
sizeof(*imx_pinctrl_desc),
665 GFP_KERNEL);
666 if (!imx_pinctrl_desc)
667 return -ENOMEM;
......
705
706 imx_pinctrl_desc->name = dev_name(&pdev->dev);
707 imx_pinctrl_desc->pins = info->pins;
708 imx_pinctrl_desc->npins = info->npins;
709 imx_pinctrl_desc->pctlops = &imx_pctrl_ops;
710 imx_pinctrl_desc->pmxops = &imx_pmx_ops;
711 imx_pinctrl_desc->confops = &imx_pinconf_ops;
712 imx_pinctrl_desc->owner = THIS_MODULE;
......
723 ipctl->pctl = pinctrl_register(imx_pinctrl_desc, &pdev->dev,
ipctl);
......
732 }

第 655 行,定义结构体指针变量 imx_pinctrl_desc。
第 664 行,向指针变量 imx_pinctrl_desc 分配内存。
第 706~712 行,初始化 imx_pinctrl_desc 结构体指针变量,重点是 pctlops、 pmxops 和 confops
这三个成员变量,分别对应 imx_pctrl_ops、 imx_pmx_ops 和 imx_pinconf_ops 这三个结构体。
第 723 行,调用函数 pinctrl_register 向 Linux 内核注册 imx_pinctrl_desc,注册以后 Linux 内核就有了对 I.MX6ULL 的 PIN 进行配置的工具。

imx_pctrl_ops、 imx_pmx_ops 和 imx_pinconf_ops 这三个结构体定义如下:

示例代码 45.1.2.9 imx_pctrl_ops、 imx_pmx_ops 和 imx_pinconf_ops 结构体
174 static const struct pinctrl_ops imx_pctrl_ops = {
175 .get_groups_count = imx_get_groups_count,
176 .get_group_name = imx_get_group_name,
177 .get_group_pins = imx_get_group_pins,
178 .pin_dbg_show = imx_pin_dbg_show,
179 .dt_node_to_map = imx_dt_node_to_map,
180 .dt_free_map = imx_dt_free_map,
181
182 };
......
374 static const struct pinmux_ops imx_pmx_ops = {
375 .get_functions_count = imx_pmx_get_funcs_count,
376 .get_function_name = imx_pmx_get_func_name,
377 .get_function_groups = imx_pmx_get_groups,
378 .set_mux = imx_pmx_set,
379 .gpio_request_enable = imx_pmx_gpio_request_enable,
380 .gpio_set_direction = imx_pmx_gpio_set_direction,
381 };
......
481 static const struct pinconf_ops imx_pinconf_ops = {
482 .pin_config_get = imx_pinconf_get,
483 .pin_config_set = imx_pinconf_set,
484 .pin_config_dbg_show = imx_pinconf_dbg_show,
485 .pin_config_group_dbg_show = imx_pinconf_group_dbg_show,
486 };

2.2 gpio子系统

pinctrl 子系统重点是设置 PIN(有的 SOC 叫做 PAD)的复用和电气属性,如果 pinctrl 子系统将一个 PIN 复用为 GPIO 的话,那么接下来就要用到 gpio 子系统了。 gpio 子系统顾名思义,就是用于初始化 GPIO 并且提供相应的 API 函数,比如设置 GPIO为输入输出,读取 GPIO 的值等。 gpio 子系统的主要目的就是方便驱动开发者使用 gpio,驱动开发者在设备树中添加 gpio 相关信息,然后就可以在驱动程序中使用 gpio 子系统提供的 API函数来操作 GPIO, Linux 内核向驱动开发者屏蔽掉了 GPIO 的设置过程,极大的方便了驱动开发者使用 GPIO。

2.2.1 imx gpio子系统驱动

  1. 设备树中的gpio信息

I.MX6ULL-ALPHA 开发板上的 UART1_RTS_B 做为 SD 卡的检测引脚, UART1_RTS_B 复用为 GPIO1_IO19,通过读取这个 GPIO 的高低电平就可以知道 SD 卡有没有插入。首先肯定是将 UART1_RTS_B 这个 PIN 复用为 GPIO1_IO19,并且设置电气属性,也就是上一小节讲的pinctrl 节点。打开 imx6ull-alientek-emmc.dts, UART1_RTS_B 这个 PIN 的 pincrtl 设置如下:

// 示例代码 45.2.2.1 SD 卡 CD 引脚 PIN 配置参数
316 pinctrl_hog_1: hoggrp-1 {
317     fsl,pins = <
318         MX6UL_PAD_UART1_RTS_B__GPIO1_IO19 0x17059 /* SD1 CD */
......
322     >;
323 };

第 318 行,设置 UART1_RTS_B 这个 PIN 为 GPIO1_IO19。pinctrl 配置好以后就是设置 gpio 了,在设备树中 SD 卡节点下添加一个属性来描述 SD 卡的 CD 引脚,SD卡驱动直接读取这个属性值就知道 SD 卡的 CD 引脚使用的是哪个 GPIO 了。 SD 卡连接在I.MX6ULL 的 usdhc1 接口上,在 imx6ull-alientek-emmc.dts 中找到名为“usdhc1”的节点,这个节点就是 SD 卡设备节点,如下所示:

示例代码 45.2.2.2 设备树中 SD 卡节点
760 &usdhc1 {
761     pinctrl-names = "default", "state_100mhz", "state_20
762     pinctrl-0 = <&pinctrl_usdhc1>;
763     pinctrl-1 = <&pinctrl_usdhc1_100mhz>;
764     pinctrl-2 = <&pinctrl_usdhc1_200mhz>;
765     /* pinctrl-3 = <&pinctrl_hog_1>; */
766     cd-gpios = <&gpio1 19 GPIO_ACTIVE_LOW>;
767     keep-power-in-suspend;
768     enable-sdio-wakeup;
769     vmmc-supply = <&reg_sd1_vmmc>;
770     status = "okay";
771 };

第 765 行,此行本来没有,是作者添加的, usdhc1 节点作为 SD 卡设备总节点, usdhc1 节点需要描述 SD 卡所有的信息,因为驱动要使用。本行就是描述 SD 卡的 CD 引脚 pinctrl 信息所在的子节点,因为 SD 卡驱动需要根据 pincrtl 节点信息来设置 CD 引脚的复用功能等。

762~764行的 pinctrl-0~2 都是 SD 卡其他 PIN 的 pincrtl 节点信息。但是大家会发现,其实在 usdhc1 节点中并没有pinctrl-3 = <&pinctrl_hog_1>这一行,也就是说并没有指定 CD 引脚的 pinctrl 信息,那么 SD 卡驱动就没法设置 CD 引脚的复用功能啊?这个不用担心,因为在“iomuxc”节点下引用了 pinctrl_hog_1 这个节点,所以 Linux 内核中的 iomuxc 驱动就会自动初始化 pinctrl_hog_1
节点下的所有 PIN。

第 766 行,属性“cd-gpios”描述了 SD 卡的 CD 引脚使用的哪个 IO。属性值一共有三个,我们来看一下这三个属性值的含义,&gpio1表示 CD 引脚所使用的 IO 属于 GPIO1 组,“19”表示 GPIO1 组的第 19 号 IO,通过这两个值 SD 卡驱动程序就知道 CD 引脚使用了 GPIO1_IO19这 GPIO。“GPIO_ACTIVE_LOW”表示低电平有效,如果改为“GPIO_ACTIVE_HIGH”就表示高电平有效。
根据上面这些信息, SD 卡驱动程序就可以使用 GPIO1_IO19 来检测 SD 卡的 CD 信号了,

打开 imx6ull.dtsi,在里面找到如下所示内容:

// 示例代码 45.2.2.2 gpio1 节点
504 gpio1: gpio@0209c000 {
505     compatible = "fsl,imx6ul-gpio", "fsl,imx35-gpio"
506     reg = <0x0209c000 0x4000>;
507     interrupts = <GIC_SPI 66 IRQ_TYPE_LEVEL_HIGH>,
508     <GIC_SPI 67 IRQ_TYPE_LEVEL_HIGH>;
509     gpio-controller;
510     #gpio-cells = <2>;
511     interrupt-controller;
512     #interrupt-cells = <2>;
513 };

gpio1 节点信息描述了 GPIO1 控制器的所有信息,重点就是 GPIO1 外设寄存器基地址以及兼 容 属 性 。 关 于 I.MX 系 列 SOC 的 GPIO 控 制 器 绑 定 信 息 请 查 看 文 档Documentation/devicetree/bindings/gpio/ fsl-imx-gpio.txt。

第 505 行,设置 gpio1 节点的 compatible 属性有两个,分别为“fsl,imx6ul-gpio”和“fsl,imx35-gpio”,在 Linux 内核中搜索这两个字符串就可以找到 I.MX6UL 的 GPIO 驱动程序。
第 506 行, reg 属性设置了 GPIO1 控制器的寄存器基地址为 0X0209C000,大家可以打开
《I.MX6ULL 参考手册》找到“Chapter 28:General Purpose Input/Output(GPIO)”章节第 28.5 小节,有如图 45.2.2.1 所示的寄存器地址表:

image18e4a64ae8c6034a.png

从图 45.2.2.1 可以看出, GPIO1 控制器的基地址就是 0X0209C000。
第 509 行,“gpio-controller”表示 gpio1 节点是个 GPIO 控制器。
第 510 行,“#gpio-cells”属性和“#address-cells”类似, #gpio-cells 应该为 2,表示一共有两个 cell,第一个 cell 为 GPIO 编号,比如“&gpio1 3”就表示 GPIO1_IO03。第二个 cell 表示GPIO 极 性 , 如 果 为 0(GPIO_ACTIVE_HIGH) 的 话 表 示 高 电 平 有 效 , 如 果 为1(GPIO_ACTIVE_LOW)的话表示低电平有效。

  1. gpio驱动简介

驱动文件为gpio-mxc.c 这个文件,在 gpio-mxc.c 文件中有如下所示内容:

//示例代码 45.2.2.4 mxc_gpio_driver 结构体
496 static struct platform_driver mxc_gpio_driver = {
497     .driver = {
498     .name = "gpio-mxc",
499     .of_match_table = mxc_gpio_dt_ids,
500 },
501     .probe = mxc_gpio_probe,
502     .id_table = mxc_gpio_devtype,
503 };

可以看出 GPIO 驱动也是个平台设备驱动,因此当设备树中的设备节点与驱动的of_device_id 匹配以后 probe 函数就会执行,在这里就是 mxc_gpio_probe 函数,这个函数就是I.MX6ULL 的 GPIO 驱动入口函数。我们简单来分析一下 mxc_gpio_probe 这个函数,函数内容如下:

示例代码 45.2.2.5 mxc_gpio_probe 函数
403 static int mxc_gpio_probe(struct platform_device *pdev)
404 {
405     struct device_node *np = pdev->dev.of_node;
406     struct mxc_gpio_port *port;
407     struct resource *iores;
408     int irq_base;
409     int err;
410
411     mxc_gpio_get_hw(pdev);
412
413     port = devm_kzalloc(&pdev->dev, sizeof(*port), GFP_KERNEL);
414     if (!port)
415         return -ENOMEM;
416
417     iores = platform_get_resource(pdev, IORESOURCE_MEM, 0);
418     port->base = devm_ioremap_resource(&pdev->dev, iores);
419     if (IS_ERR(port->base))
420         return PTR_ERR(port->base);
421
422     port->irq_high = platform_get_irq(pdev, 1);
423     port->irq = platform_get_irq(pdev, 0);
424     if (port->irq < 0)
425         return port->irq;
426
427     /* disable the interrupt and clear the status */
428     writel(0, port->base + GPIO_IMR);
429     writel(~0, port->base + GPIO_ISR);
430
431     if (mxc_gpio_hwtype == IMX21_GPIO) {
432         /*
433         * Setup one handler for all GPIO interrupts. Actually
434         * setting the handler is needed only once, but doing it for
435         * every port is more robust and easier.
436         */
437         irq_set_chained_handler(port->irq, mx2_gpio_irq_handler);
438     } else {
439         /* setup one handler for each entry */
440         irq_set_chained_handler(port->irq, mx3_gpio_irq_handler);
441         irq_set_handler_data(port->irq, port);
442         if (port->irq_high > 0) {
443             /* setup handler for GPIO 16 to 31 */
444         irq_set_chained_handler(port->irq_high,
445                     mx3_gpio_irq_handler);
446         irq_set_handler_data(port->irq_high, port);
447     }
448 }
449
450     err = bgpio_init(&port->bgc, &pdev->dev, 4,
451             port->base + GPIO_PSR,
452             port->base + GPIO_DR, NULL,
453             port->base + GPIO_GDIR, NULL, 0);
454     if (err)
455         goto out_bgio;
456
457     port->bgc.gc.to_irq = mxc_gpio_to_irq;
458     port->bgc.gc.base = (pdev->id < 0) ? of_alias_get_id(np, "gpio")
459                         * 32 : pdev->id * 32;
460
461     err = gpiochip_add(&port->bgc.gc);
462     if (err)
463         goto out_bgpio_remove;
464
465     irq_base = irq_alloc_descs(-1, 0, 32, numa_node_id());
466     if (irq_base < 0) {
467         err = irq_base;
468     goto out_gpiochip_remove;
469     }
470
471     port->domain = irq_domain_add_legacy(np, 32, irq_base, 0,
472                         &irq_domain_simple_ops, NULL);
473     if (!port->domain) {
474         err = -ENODEV;
475         goto out_irqdesc_free;
476     }
477
478     /* gpio-mxc can be a generic irq chip */
479     mxc_gpio_init_gc(port, irq_base);
480
481     list_add_tail(&port->node, &mxc_gpio_ports);
482
483     return 0;
......
494 }

第 405 行,设备树节点指针。
第 406 行,定义一个结构体指针 port,结构体类型为 mxc_gpio_port。 gpio-mxc.c 的重点工作就是维护 mxc_gpio_port, mxc_gpio_port 就是对 I.MX6ULL GPIO 的抽象。 mxc_gpio_port 结构体定义如下:

// 示例代码 45.2.2.6 mxc_gpio_port 结构体
61 struct mxc_gpio_port {
62         struct list_head node;
63         void __iomem *base;
64         int irq;
65         int irq_high;
66         struct irq_domain *domain;
67         struct bgpio_chip bgc;
68         u32 both_edges;
69 };

mxc_gpio_port 的 bgc 成员变量很重要,因为稍后的重点就是初始化 bgc。
继续回到 mxc_gpio_probe 函数函数,第 411 行调用 mxc_gpio_get_hw 函数获取 gpio 的硬件相关数据,其实就是 gpio 的寄存器组,函数 mxc_gpio_get_hw 里面有如下代码:

示例代码 45.2.2.7 mxc_gpio_get_hw 函数
364 static void mxc_gpio_get_hw(struct platform_device *pdev)
365 {
366 const struct of_device_id *of_id =
367 of_match_device(mxc_gpio_dt_ids, &pdev->dev);
368 enum mxc_gpio_hwtype hwtype;
......
383
384 if (hwtype == IMX35_GPIO)
385 mxc_gpio_hwdata = &imx35_gpio_hwdata;
386 else if (hwtype == IMX31_GPIO)
387 mxc_gpio_hwdata = &imx31_gpio_hwdata;
388 else
389 mxc_gpio_hwdata = &imx1_imx21_gpio_hwdata;
390
391 mxc_gpio_hwtype = hwtype;
392 }

注意第 385 行, mxc_gpio_hwdata 是个全局变量,如果硬件类型是 IMX35_GPIO 的话设置mxc_gpio_hwdat 为 imx35_gpio_hwdata。对于 I.MX6ULL 而言,硬件类型就是 IMX35_GPIO,
imx35_gpio_hwdata 是个结构体变量,描述了 GPIO 寄存器组,内容如下:

// 示例代码 45.2.2.8 imx35_gpio_hwdata 结构体
101 static struct mxc_gpio_hwdata imx35_gpio_hwdata = {
102     .dr_reg = 0x00,
103     .gdir_reg = 0x04,
104     .psr_reg = 0x08,
105     .icr1_reg = 0x0c,
106     .icr2_reg = 0x10,
107     .imr_reg = 0x14,
108     .isr_reg = 0x18,
109     .edge_sel_reg = 0x1c,
110     .low_level = 0x00,
111     .high_level = 0x01,
112     .rise_edge = 0x02,
113     .fall_edge = 0x03,
114 };

大家将 imx35_gpio_hwdata 中的各个成员变量和图 45.2.2.1 中的 GPIO 寄存器表对比就会发现,imx35_gpio_hwdata 结构体就是 GPIO 寄存器组结构。这样我们后面就可以通过mxc_gpio_hwdata 这个全局变量来访问 GPIO 的相应寄存器了。

继 续 回 到 示 例 代 码 45.2.2.5 的 mxc_gpio_probe 函 数 中 , 第 417 行 , 调 用 函 数platform_get_resource 获取设备树中内存资源信息,也就是 reg 属性值。前面说了 reg 属性指定了 GPIO1 控制器的寄存器基地址为 0X0209C000,在配合前面已经得到的 mxc_gpio_hwdata,这样 Linux 内核就可以访问 gpio1 的所有寄存器了。
第 418 行,调用 devm_ioremap_resource 函数进行内存映射,得到 0x0209C000 在 Linux 内核中的虚拟地址。
第 422、 423 行,通过 platform_get_irq 函数获取中断号,第 422 行获取高 16 位 GPIO 的中断号,第 423 行获取底 16 位 GPIO 中断号。
第 428、 429 行,操作 GPIO1 的 IMR 和 ISR 这两个寄存器,关闭 GPIO1 所有 IO 中断,并且清除状态寄存器。
第 438~448 行,设置对应 GPIO 的中断服务函数,不管是高 16 位还是低 16 位,中断服务
函数都是 mx3_gpio_irq_handler。
第 450~453 行, bgpio_init 函数第一个参数为 bgc,是 bgpio_chip 结构体指针。 bgpio_chip结构体有个 gc 成员变量, gc 是个 gpio_chip 结构体类型的变量。 gpio_chip 结构体是抽象出来的GPIO 控制器, gpio_chip 结构体如下所示(有缩减):

示例代码 45.2.2.9 gpio_chip 结构体
74 struct gpio_chip {
75         const char *label;
76         struct device *dev;
77         struct module *owner;
78         struct list_head list;
79
80         int (*request)(struct gpio_chip *chip,
81                         unsigned offset);
82         void (*free)(struct gpio_chip *chip,
83                         unsigned offset);
84         int (*get_direction)(struct gpio_chip *chip,
85                         unsigned offset);
86         int (*direction_input)(struct gpio_chip *chip,
87                         unsigned offset);
88         int (*direction_output)(struct gpio_chip *chip,
89                         unsigned offset, int value);
90         int (*get)(struct gpio_chip *chip,
91                         unsigned offset);
92         void (*set)(struct gpio_chip *chip,
93                         unsigned offset, int value);
......
145 };

可以看出, gpio_chip 大量的成员都是函数,这些函数就是 GPIO 操作函数。 bgpio_init 函数主 要 任 务 就 是 初 始 化 bgc->gc 。 bgpio_init 里 面 有 三 个 setup 函 数 : bgpio_setup_io 、bgpio_setup_accessors 和 bgpio_setup_direction。这三个函数就是初始化 bgc->gc 中的各种有关GPIO 的操作,比如输出,输入等等。

第 451~453 行的 GPIO_PSR、 GPIO_DR 和 GPIO_GDIR 都是 I.MX6ULL 的 GPIO 寄存器。这些寄存器地址会赋值给 bgc 参数的 reg_dat、 reg_set、 reg_clr和 reg_dir 这些成员变量。至此, bgc 既有了对 GPIO 的操作函数,又有了 I.MX6ULL 有关 GPIO的寄存器,那么只要得到 bgc 就可以对 I.MX6ULL 的 GPIO 进行操作。继续回到mxc_gpio_probe 函数,第461行调用函数gpiochip_add向Linux内核注册gpio_chip,也就是 port->bgc.gc。注册完成以后我们就可以在驱动中使用 gpiolib 提供的各个 API 函数。

2.2.2 gpio子系统API函数

对于驱动开发人员,设置好设备树以后就可以使用 gpio 子系统提供的 API 函数来操作指定的 GPIO, gpio 子系统向驱动开发人员屏蔽了具体的读写寄存器过程。这就是驱动分层与分离的好处,大家各司其职,做好自己的本职工作即可。 gpio 子系统提供的常用的 API 函数有下面几个:

  1. gpio_request 函数

gpio_request 函数用于申请一个 GPIO 管脚,在使用一个 GPIO 之前一定要使用 gpio_request进行申请,函数原型如下:

int gpio_request(unsigned gpio, const char *label)

函数参数和返回值含义如下:

gpio:要申请的 gpio 标号,使用 of_get_named_gpio 函数从设备树获取指定 GPIO 属性信息,此函数会返回这个 GPIO 的标号。
label:给 gpio 设置个名字。
返回值: 0,申请成功;其他值,申请失败。

  1. gpio_free 函数

如果不使用某个 GPIO 了,那么就可以调用 gpio_free 函数进行释放。函数原型如下:

void gpio_free(unsigned gpio)

函数参数和返回值含义如下:
gpio:要释放的 gpio 标号。
返回值:无。

  1. gpio_direction_input 函数

此函数用于设置某个 GPIO 为输入,函数原型如下所示:

int gpio_direction_input(unsigned gpio)

函数参数和返回值含义如下:
gpio:要设置为输入的 GPIO 标号。
返回值:0,设置成功;负值,设置失败。

  1. gpio_direction_output 函数

此函数用于设置某个 GPIO 为输出,并且设置默认输出值,函数原型如下:

int gpio_direction_output(unsigned gpio, int value)

函数参数和返回值含义如下:
gpio:要设置为输出的 GPIO 标号。
value: GPIO 默认输出值。
返回值: 0,设置成功;负值,设置失败。

  1. gpio_get_value 函数

此函数用于获取某个 GPIO 的值(0 或 1),此函数是个宏,定义所示:

#define gpio_get_value __gpio_get_value
int __gpio_get_value(unsigned gpio)

函数参数和返回值含义如下:
gpio:要获取的 GPIO 标号。
返回值: 非负值,得到的 GPIO 值;负值,获取失败。

  1. gpio_set_value 函数

此函数用于设置某个 GPIO 的值,此函数是个宏,定义如下

#define gpio_set_value __gpio_set_value
void __gpio_set_value(unsigned gpio, int value)

函数参数和返回值含义如下:
gpio:要设置的 GPIO 标号。
value: 要设置的值。
返回值: 无

关于 gpio 子系统常用的 API 函数就讲这些,这些是我们用的最多的。

2.2.3 与gpio相关的OF函数

在驱动程序中需要读取 gpio 属性内容, Linux 内核提供了几个与 GPIO 有关的 OF 函数,常用的几个 OF 函数如下所示:

  1. of_gpio_named_count 函数

of_gpio_named_count 函数用于获取设备树某个属性里面定义了几个 GPIO 信息,要注意的是空的 GPIO 信息也会被统计到,比如:

gpios = <0
         &gpio1 1 2
         0 &
         gpio2 3 4>;

上述代码的“gpios”节点一共定义了 4 个 GPIO,但是有 2 个是空的,没有实际的含义。
通过 of_gpio_named_count 函数统计出来的 GPIO 数量就是 4 个,此函数原型如下:

int of_gpio_named_count(struct device_node *np, const char *propname)

函数参数和返回值含义如下:
np:设备节点。
propname:要统计的 GPIO 属性。
返回值: 正值,统计到的 GPIO 数量;负值,失败。

  1. of_gpio_count 函数

和 of_gpio_named_count 函数一样,但是不同的地方在于,此函数统计的是“gpios”这个属性的 GPIO 数量,而 of_gpio_named_count 函数可以统计任意属性的 GPIO 信息,函数原型如下所示:

int of_gpio_count(struct device_node *np)

函数参数和返回值含义如下:
np:设备节点。
返回值: 正值,统计到的 GPIO 数量;负值,失败。

  1. of_get_named_gpio 函数

此函数获取 GPIO 编号,因为 Linux 内核中关于 GPIO 的 API 函数都要使用 GPIO 编号,此函数会将设备树中类似<&gpio5 7 GPIO_ACTIVE_LOW>的属性信息转换为对应的 GPIO 编号,此函数在驱动中使用很频繁!函数原型如下:

int of_get_named_gpio(struct device_node *np,
                    const char *propname,
                    int index)

函数参数和返回值含义如下:
np:设备节点。
propname:包含要获取 GPIO 信息的属性名。
index: GPIO 索引,因为一个属性里面可能包含多个 GPIO,此参数指定要获取哪个 GPIO的编号,如果只有一个 GPIO 信息的话此参数为 0。
返回值: 正值,获取到的 GPIO 编号;负值,失败。

3. 实验程序&测试

1、添加pinctrl节点
I.MX6U-ALPHA 开发板上的 LED 灯使用了 GPIO1_IO03 这个 PIN,添加一个子节点,如下所示

                pinctrl_gpioled: ledgrp{
                        fsl,pins = <
                                MX6UL_PAD_GPIO1_IO03__GPIO1_IO03   0x10b0
                        >;
                };

GPIO1_IO03 这个 PIN 复用为 GPIO1_IO03,电气属性值为 0X10B0。

2、添加LED设备节点

在根节点下创建LED灯节点,节点名为gpioled, 节点内存如下:

        gpioled{
                compatible = "alientek,gpioled";
                pinctrl-names = "default";
                pinctrl-0 = <&pinctrl_gpioled>;
                led-gpios = <&gpio1 3 GPIO_ACTIVE_LOW>;
                status = "okay";
        };

pinctrl-0 属性设置 LED 灯所使用的 PIN 对应的 pinctrl 节点。
led-gpio 属性指定了 LED 灯所使用的 GPIO,在这里就是 GPIO1 的 IO03,低电平有效。稍后编写驱动程序的时候会获取 led-gpio 属性的内容来得到 GPIO 编号,因为 gpio 子系统的 API 操作函数需要 GPIO 编号。

3、检查PIN是否被其它外设使用

一个引脚一次只能实现一个功能,如果A引脚在设备树中配置为了I2C的SDA信号,那么A引脚就不能再配置为GPIO,否则的话驱动程序在申请GPIO的时候就会失败。
检查PIN有没有被其他外设使用包括两个方面:

  1. 检查pinctrl设置

本实验LED灯使用的是GPIO03,因此先检查GPIO_IO03有没有被其它的pinctrl节点使用,可能我用的是正点原子已经修改过的了,所以这里没有看到冲突的。

  1. 如果这个PIN被配置为GPIO的话,检查这个GPIO有没有被别的外设使用。

因为本实验我们将 GPIO1_IO03 这个 PIN 配置为了 GPIO,所以还需要查找一下有没有其他的外设使用了 GPIO1_IO03,在dts 中搜索“gpio1 3”,找到如下内容:
这里可能是正点原子的呼吸灯配置,做这个实验的时候可以先注释掉这个。

        dtsleds {
                compatible = "gpio-leds";

                led0 {
                        label = "red";
                        pinctrl-names = "default";
                        pinctrl-0 = <&pinctrl_gpioled>;
                        gpios = <&gpio1 3 GPIO_ACTIVE_LOW>;
                        default-state = "on";
                        linux,default-trigger = "heartbeat";
                };
        };

实验程序:
https://github.com/ADTXL/imx_linux/commit/cf466c43bc129304dd1173501517b346c40d31f7
测试OK.

0

评论 (0)

取消